تمـام پستانداران خـونگرم اهلی و وحشی به بیمـاری هـاری حساس هستند و میزبان‌هـای مختلفی مـوجب گستـرش وسیع هـاری می‌گـردنـد. طی بررسی‌های مختلف کارشناسـان انستیتو پاستور ایـران روی خفاش‌هـای نقاط مختلف ایران، تاکنون مورد مثبتی مشـاهده نشـده‌است.

برای خواندن ادامه ی موضوع به ادامه ی مطلب مراجعه فرمایید.

 

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز،  دورة نهفتگی در سگ و گربـه معمولاً ۲ تـا ۳ هفتـه و گاهی چنـد مـاه است. درخصوص بروز علائم هاری در حیوان باید به این نکتة مهم توجه داشت که در برخی موارد، ۳ تا۱۰ روز قبل از بروز علائم بالینی در سگ و گربه، ویروس موجود در بزاق حیوان می‌تـواند بیماری را منتقل‌کنـد. به عبارت دیگر اگر بزاق سگ و گربـه در زمان گازگرفتن به ویـروس هاری آلوده باشـد، علائم بـالینی حداکثر تا ۱۰ روز بعد در حیـوان ظاهرشـده و خواهدمرد.

به‌همین دلیل، پس از هـر گازگرفتن تـوسط این دو حیـوان، بایـد آنها را تـا ۱۰ روز در قـرنطینه نگه‌داشت. پس از طی دورة نهفتگی، اولین علامت بیماری، تغییر در رفتار و عادت‌های حیوان است؛ به‌نحوی‌که یا بیش از اندازه به صاحب خـود انس و الفت پیدامی‌کند و مثل این‌که از او کمک می‌طلبد یا عصبانی و بدخو شـده، غذای خـود را به دلیـل اختلال در بلع به‌خوبی نمی‌خورد.

پیشرفت بیماری در برخی موارد به‌صورت فلجی(هاری ساکت) بوده، حیوان به‌گوشه‌ای پناه می‌برد و ابتدا دست‌هـا، سپس پاهـا و بعد سـایر انـدام‌هـا فلج‌شـده و درنهایت بـه‌علت فلج دستگاه تنفسی می‌میرد؛ ولی در بیشتر مـوارد، پس از دورة تغییر رفتـار، حیـوان پریشان و مـضطرب و کم‌کم وحشی و درنـده(هـاری خشمگین) می‌شـود و بـه گازگرفتن سنگ و چوب و اشیای مختلف پرداخته و محل زندگی خـود را ترک‌می‌کند و بـدون هـدف به‌هـر جایی می‌رود و به‌ هـرکس و هـر حیوان سر راه خود حمله‌می‌‌بـرد.

درنهایت، پس از مدتی در اثـر دونـدگی زیـاد و گرسنگی و تشنگی به‌علت عدم قـدرت بلع، کف از دهـانش سرازیرشـده و پی‌درپی زمین می‌خـورد. صدای پـارس حیـوان خشن، نـاموزون و بریـده‌بـوده و درندگی در چهره‌اش هویدا است. در اغلب موارد، مردم سگ‌ها را می‌کشند و اگر فرارکنند، به‌زودی در اثر فلج‌ دستگاه تنفسی خـواهند مرد. گربه پس از طی دورة‌ نهفتگی به محل تاریکی می‌رود و ازطریق پنجه‌کشیدن، مشابه گازگرفتن سگ یـا گـرگ، هـاری را انتقال‌می‌دهـد.

درواقع، از آنجا که ازطریق لیسیدن دائم، پنجه‌هـای خود را به بـزاق خود آغشـته‌می‌کند، با پنجه‌کشیدن بر دست و پا یا صورت انسان یا حیوان دیگر هم می‌تواند با ایجاد خراش، ویروس هاری را منتقل‌کند.

علائم بـالینی در انسان

دورة بیماری هـاری به چهار مـرحله تقسیم‌می‌شود:

۱٫ مرحلة نهفتگی

این مرحله به‌طـور معمول در انسان ۱۵ روز تا ۳ مـاه و به‌طور متوسـط ۱ تا ۲ ماه(۷۵% موارد کمتر از ۳ ماه) به‌طـول‌می‌انجامد. ولی از چند روز تا بیش از ۳ ماه، حتی تا چند سال هم مشاهده ‌شده‌است. طول دورة نهفتگی به‌شـدت زخم، تعداد جـراحت  و محل آن‌هـا بستگی‌دارد، بـه‌ نحـوی‌که گازگـرفتن صـورت زودتـر مـوجب بروز علائم بیماری می‌شـود، سوش ویروس آلـوده‌کننده، همچنین سن و گـازگرفتن از روی لبـاس یـا وسایل حفاظتی نیز در طول دورة نهفتگی تأثیردارد. البته باید درنظر داشت در برخی موارد، طولانی بودن دورة نهفتگی هاری ممکن‌است سبب فراموشی و گزارش غلط از تاریخ دقیق گازگرفتن شود.

همچنین به‌دلیل تعدد و شدت زخم‌های ایجادشده در کودکان نسبت به بزرگسالان، و درنتیجه، ورود ویروس‌های بیشتر به بدن آنان، طول دورة نهفتگی ممکن‌است کوتاه‌تر باشد.

۲٫ مـرحلة بروز علائم اولیه(غیراختصاصی)

این مرحله به‌طور معمول ۴-۱ روز(حداکثر ۱۰ روز) به‌طول می‌انجامد و در پایان دورة نهفتگی، ویـروس هـاری به محل اتصال عصب و عضله یـا انتهای اعصاب حرکتی سطحی نفودکرده و به طرف نخاع و سیستم اعصاب مـرکـزی حرکت‌می‌کنـد.

در زمـان آشکارشـدن علائم، ویروس هـاری را می‌توان با عیار بالا در سیستم اعصاب مـرکزی یافت. عـلائم اولیة غیراختصاصی هاری عبارتنـد از: تب، لـرز، خستـگی، سـردرد، ضعف و درد عضـلانی، بی‌اشهایی، اشـکال در بلع، حـالت تهوع و استفراغ، سـرگیجه، دردهـای شکمی و اسـهال، گلـودرد، تنگی‌نفس، سـرفة خشک، نگـرانی و تـرس، تحریک‌پذیری و عصبی‌بودن.

علائم بسیار اختصاصی این مـرحله عبارتنـد از: علائم موضعی در محل گازگرفتن شامل سوزش، گزگز و مورمور(در ۵۰ تا ۸۰ درصد بیماران)، این علائم در مسیر عصب حسی عضو گـازگرفته‌شـده نیـز به‌علت تکثیر ویروس در ریشة خلفی عصب حسی بروزمی‌کند.

۳٫ مرحلة حاد عصبی

این مرحله احتمالاً بسته به سوش ویروس به دو شکل ظاهرمی‌شود:

الف) شکل هیجانی  یا خشمگین: علائم فعالیت حرکتی شدید شامل دویدن و دست و پا زدن، تحریک‌پذیری و عدم آرامش، توهم،‌ نگرانی و هیجان، مشخصة این شکل بیماری است.

تـرس از آب علامتی است که در این شکل در بیشتر موارد دیده‌می‌شود و موجب انقباض‌های دیافراگم و عضله‌های تنفسی می‌شود. همچنین نسیم ملایم، نور شدید، صدای بلند و لمس‌کردن ممکن‌است موجب تحریک‌پذیری و انقباض عضله‌های حنجره و حلق و سایر عضله‌های تنفسی شود(۳). افزایش ترشح بزاق و اختلال در بلع موجب شکل مشخص بیماری‌ هاری می‌شود. خواب‌آلودگی، توهم، حالت تهاجم، انقباض‌های عضلانی، علائم مننژیت، تشنج و فلج موضعی به‌سرعت ظاهرمی‌شود.

اختلال‌های خُلقی دوره‌ای ایجادمی‌شود و با پیشرفت بیماری، تا زمانی‌که بیمار وارد کما شود دوره‌های سلامت کوتاه‌می‌شود. در معاینه، درجه حرارت بدن ممکن‌است بیش از °C6/40 باشد؛ اختلال سیستم عصبی اتونوم شامل گشادشدن نامنظم مردمک، افزایش ترشح اشک، بزاق، تعریق و کاهش فشار خون وضعیتی است.

همچنین شواهد فلج اعصاب حرکتی فوقانی  شامل ضعف، افزایش واکنش تاندون‌‌هـای عمقی و واکنش کف‌پایی(بابنسکی) مثبت همیشه وجـودداشته است .

http://www.pezeshk.us/